آمالگاماتور دندانی (Dental amalgamator) یک دستگاه پزشکی است که برای ترکیب و مخلوط کردن عناصر مختلفی که برای ترمیم دندان به کار میروند، مانند آمالگام، کامپوزیت و غیره، استفاده میشود. این دستگاه به طور کلی شامل یک موتور الکتریکی، یک ظرف مخلوط کننده و یک کارتریج است که اجزای مختلف مواد را ترکیب میکند.
آمالگاماتورها از دهه ۱۹۳۰ میلادی به عنوان یکی از ابزارهای اصلی در ترمیم دندان استفاده میشوند. ترکیب آمالگام، که شاملجیوه، نقره، قلع و روی است، به عنوان یک ماده ترمیمی دندانی از دهه ۱۸۰۰ میلادی استفاده میشود. در دهههای اخیر، با توجه به مخاطرات محیطی و بهداشتی مربوط به استفاده از جیوه در آمالگام، از مواد جایگزینی مانند کامپوزیت استفاده میشود.
آمالگاماتورها در دو نوع دستی و اتوماتیک تولید میشوند. دستگاههای دستی با دست کاربر کنترل میشوند و برای ترکیب مواد ترمیمی دندانی نیاز به انجام حرکات دستی است. اما دستگاههای اتوماتیک با استفاده از یک موتور الکتریکی کنترل میشوند و مواد ترمیمی را به صورت خودکار ترکیب میکنند. این دستگاهها دارای تنظیمات مختلفی برای سرعت و زمان میکس مواد ترمیمی هستند.
استفاده از آمالگاماتور دندانی برای ترمیم دندانها، مزایا و معایبی دارد. از مزایای استفاده از آمالگاماتور دندانی میتوان به سادگی و سرعت ترکیب و مخلوط کردن مواد ترمیمی، دقت بیشتر در ترکیب مواد ترمیمی و کاهش خستگی دستی اشاره کرد. اما برخی از معایب استفاده از آمالگاماتور دندانی شاملای مواد جیوه در آمالگام، که ممکن است به خطرات بهداشتی برای پزشک و بیمار منجر شود، و همچنین نیاز به تخصص و آموزش برای استفاده از دستگاه میتواند از جمله معایب باشد. همچنین، برخی از بیماران ممکن است به دلیل صدای بلند و ارتعاشات دستگاه، از استفاده از آمالگاماتور دندانی خودداری کنند.
در نهایت، تصمیم برای استفاده از آمالگاماتور دندانی باید بر اساس نیاز و شرایط خاص هر بیمار و پزشکی که از دستگاه استفاده میکند، گرفته شود. در هر صورت، استفاده ازمواد ترمیمی دندانی باید با رعایت دقیق استانداردهای بهداشتی و محیطی انجام شود تا سلامتی بیمار به هیچ عنوان به خطر نیفتد.