لوله آزمایش (Test-tube) یک وسیله آزمایشگاهی است که به عنوان یک ظرف شیشهای برای نگهداری، مخلوط کردن، گرم کردن و خنثی کردن مواد شیمیایی استفاده میشود. این لولهها در اندازهها و مدلهای مختلفی طراحی شدهاند و برای کاربردهای مختلف در آزمایشگاهها و صنایع شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرند.
انواع معمول لوله آزمایش:
لوله های آزمایشی آستریل: این لولهها برای استفاده در آزمایشاتی که نیاز به شرایط آستریل دارند، مانند کشت سلولهای بافتی و باکتری، استفاده میشوند. این لولهها از جنس شیشه بریلیومی، بوروسیلیکاتی یا پلاستیک تهیه میشوند.
لوله های انعطاف پذیر: این لولهها برای استفاده در آزمایشاتی که نیاز به انعطاف پذیری دارند، مانند آزمایشات بیوشیمیایی و میکروبیولوژی، استفاده میشوند. این لولهها از جنس پلاستیک تهیه میشوند.
لوله های خلاء: این لولهها برای تهیه خلاء در آزمایشات، مانند تصفیه نمونههای گازی، استفاده میشوند. این لولهها از جنس شیشه تهیه میشوند و دارای سدیم سولفات و سیلیکا ژل برای حفظ خلاء هستند.
لوله های چند منظوره: این لولهها برای استفاده در آزمایشات مختلف، مانند تهیه نمونههای خون، مایع اسپرم، تهیه محلولهای شیمیایی و ... استفاده میشوند. این لولهها از جنس شیشه بریلیومی یا پلاستیک تهیه میشوند.
لوله های کوتاه: این لولهها برای آزمایشاتی که نیاز به حجم کمی از نمونه دارند، مانند آزمایشات بیوشیمیای و میکروبیولوژی، استفاده میشوند. طول این لولهها کوتاه است و حجم نمونههایی که در آنها قرار میگیرد، کم است. این لولهها از جنس شیشه بریلیومی یا پلاستیک تهیه میشوند.
لوله های طولانی: این لولهها برای آزمایشاتی که نیاز به حجم بیشتری از نمونه دارند، مانند آزمایشات شیمیایی و فیزیکی، استفاده میشوند. طول این لولهها بیشتر از لولههای کوتاه است و حجم نمونههایی که در آنها قرار میگیرد، بیشتر است. این لولهها ازجنس شیشه بریلیومی یا پلاستیک تهیه میشوند.
لوله های با دهانه عریض: این لولهها برای آزمایشاتی که نیاز به دسترسی آسان به داخل لوله دارند، مانند افزودن مواد شیمیایی و نمونههای بزرگ، استفاده میشوند. دهانه این لولهها بزرگتر از لولههای معمولی است و از جنس شیشه بریلیومی تهیه میشوند.
لوله های با دسته: این لولهها برای حمل و نگهداری نمونهها و مواد شیمیایی، استفاده میشوند. دسته این لولهها به عنوان یک دستگیره برای حملآسان و ایمنی بیشتر، پیوسته به لوله متصل است. این لولهها از جنس شیشه بریلیومی یا پلاستیک تهیه میشوند.
جنس لوله آزمایش نیز میتواند متنوع باشد. لولههای شیشهای بریلیومی، که دارای مقاومت بالا در برابر حرارت و شوک حرارتی هستند، پرکاربردترین نوع لوله آزمایش هستند. همچنین، لولههای شیشهای بوروسیلیکاتی نیز برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت شیمیایی بیشتری دارند، مانند استفاده در محلولهای قلیایی و اسیدی، مناسب هستند. لولههای پلاستیکی نیز برای کاربردهایی که نیاز به انعطاف پذیری، قابلیت شکستن کمتر و قابلیت استفاده در شرایط آستریل دارند، مورد استفاده قرار میگیرند. مواد پلاستیکی مانند پلی پروپیلن، پلی کربنات و پلی استر، جزء انواع پلاستیکی هستند که برای تولید لوله آزمایش استفاده میشوند. همچنین، برخی از لولههای آزمایشی طراحی شدهاند تا مقاومت بالایی در برابر حرارت و شوک حرارتی داشته باشند و برای کاربردهایی مانند گرم کردن، بیوشیمیایی، میکروبیولوژی و تصفیه نمونههای گازی مناسب باشند. برخی از این لولهها شامل لولههای پلی پروپیلن، پلی ستایرن، پلی کربنات و تفلون هستند.
همچنین، برخی از لولههای آزمایشی دارای ویژگیهای خاصی هستند که برای کاربردهای خاصی مناسب هستند. به عنوان مثال، لولههای آزمایشی با لایهی داخلی پوشش داده شده از سیلیکا ژل، برای حفظ خلاء در آزمایشات گازی و برخی از آزمایشاتشیمیایی مناسب هستند. لولههای آزمایشی با بستهبندیهای مختلف نیز برای حمل و نقل آسان و ایمن نمونهها و مواد شیمیایی به کار میروند.
لازم به ذکر است که برای استفاده بهینه از لولههای آزمایشی، باید نوع و مدل مناسب با کاربرد مورد نظر انتخاب شود. همچنین، در هنگام استفاده از لولههای آزمایشی باید به مواد مورد استفاده، شرایط دما و فشار و سایر عوامل مرتبط توجه شود تا بتوان از نتایج دقیق و قابل اعتمادی برای آزمایشها به دست آورد.