نوزاد چند ساعت باید در دستگاه زردی بماند؟
نوزاد چند ساعت باید در دستگاه زردی بماند؟ راهنمای جامع برای والدین
زردی نوزاد یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که در بدو تولد نوزادان با آن مواجه می‌شوند. این عارضه که به دلیل افزایش بیلی‌روبین در خون نوزاد رخ می‌دهد، معمولا بی‌خطر است و طی چند روز برطرف می‌شود. با این وجود، در برخی موارد نیاز به درمان و استفاده از دستگاه زردی یا فتوتراپی وجود دارد. یکی از سوالات رایج والدین در این شرایط این است که "نوزاد چند ساعت باید در دستگاه زردی بماند؟" در این مقاله به بررسی کامل این موضوع و عوامل موثر در مدت زمان فتوتراپی می‌پردازیم.
زردی نوزاد چیست و چرا ایجاد می‌شود؟
زردی نوزاد به تغییر رنگ پوست و سفیدی چشم نوزاد به رنگ زرد گفته می‌شود. این عارضه به دلیل افزایش بیلی‌روبین، رنگدانه زرد رنگی که در اثر تجزیه گلبول‌های قرمز خون تولید می‌شود، رخ می‌دهد. بیلی‌روبین توسط کبد پردازش و از طریق مدفوع دفع می‌شود. در نوزادان، به دلیل تکامل نیافتن کبد، این فرآیند ممکن است به درستی انجام نشود و بیلی‌روبین در خون تجمع یابد و باعث زردی شود.
علائم و تشخیص زردی نوزاد
علائم زردی نوزاد شامل موارد زیر است:
- تغییر رنگ پوست: پوست نوزاد به رنگ زرد در می‌آید که ابتدا در صورت و سپس در سایر قسمت‌های بدن قابل مشاهده است.
- تغییر رنگ چشم: سفیدی چشم نوزاد نیز زرد می‌شود.
- خواب‌آلودگی: نوزاد ممکن است بیشتر از حد معمول بخوابد و به سختی بیدار شود.
- تغذیه نامناسب: نوزاد ممکن است تمایلی به شیر خوردن نداشته باشد.
- بی‌قراری: نوزاد ممکن است بی‌قرار و تحریک‌پذیر باشد.
تشخیص زردی نوزاد معمولا توسط پزشک و با معاینه بالینی انجام می‌شود. برای تایید تشخیص و تعیین شدت زردی، آزمایش خون و اندازه‌گیری سطح بیلی‌روبین نیز انجام می‌شود.
روش‌های درمان زردی نوزاد
درمان زردی نوزاد به شدت آن بستگی دارد. در موارد خفیف، زردی معمولا بدون درمان خاصی طی چند روز برطرف می‌شود. در موارد شدیدتر، از روش‌های زیر برای درمان استفاده می‌شود:
- فتوتراپی: در این روش، نوزاد زیر نور مخصوصی قرار می‌گیرد که باعث تجزیه بیلی‌روبین و دفع آن از بدن می‌شود.
- تعویض خون: در موارد بسیار شدید، ممکن است نیاز به تعویض خون نوزاد باشد.
نوزاد چند ساعت باید در دستگاه زردی بماند؟
مدت زمان حضور نوزاد در دستگاه زردی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- شدت زردی: هرچه میزان بیلی‌روبین خون نوزاد بالاتر باشد، به مدت زمان بیشتری برای فتوتراپی نیاز است.
- سن نوزاد: نوزادان نارس بیشتر در معرض خطر زردی قرار دارند و ممکن است به مدت زمان بیشتری برای درمان نیاز داشته باشند.
- وزن نوزاد: نوزادانی که وزن کمتری دارند نیز ممکن است به دلیل تکامل نیافتن کبد، به مدت زمان بیشتری برای درمان زردی نیاز داشته باشند.
- علت زردی: در برخی موارد، زردی نوزاد ناشی از یک بیماری زمینه‌ای است که در این صورت، درمان زردی و مدت زمان فتوتراپی تحت تاثیر آن بیماری قرار می‌گیرد.
پزشک معالج با توجه به شرایط نوزاد و میزان زردی او، برنامه فتوتراپی را تعیین می‌کند. این برنامه شامل مدت زمان هر نوبت فتوتراپی و فواصل استراحت نوزاد است. به طور معمول، نوزاد برای چند ساعت در دستگاه قرار می‌گیرد و سپس برای مدتی از دستگاه خارج می‌شود تا تغذیه و استراحت کند. این چرخه تا زمانی که میزان بیلی‌روبین خون نوزاد به حد طبیعی برسد، ادامه می‌یابد.
مراقبت‌های لازم در طول فتوتراپی
مراقبت‌های لازم در طول فتوتراپی شامل موارد زیر است:
- تغذیه: تغذیه مکرر و کافی نوزاد در طول فتوتراپی بسیار مهم است. شیر مادر یا شیر خشک باید به طور منظم به نوزاد داده شود تا از کم آبی بدن و افزایش بیلی‌روبین جلوگیری شود.
- هیدراتاسیون: نوزاد در طول فتوتراپی ممکن است دچار کم آبی شود، بنابراین تامین مایعات کافی برای او ضروری است. در صورت لزوم، پزشک ممکن است تجویز سرم را برای نوزاد در نظر بگیرد.
- پوشش چشم: چشم‌های نوزاد در طول فتوتراپی باید با چشم‌بند مخصوص پوشانده شود تا از آسیب دیدن آنها توسط نور دستگاه جلوگیری شود.
- کنترل دما: دمای بدن نوزاد در طول فتوتراپی باید به طور منظم کنترل شود تا از افزایش یا کاهش دمای بدن جلوگیری شود.
عوارض زردی نوزاد
در بیشتر موارد، زردی نوزاد بی‌خطر است و طی چند روز برطرف می‌شود. با این وجود، در موارد شدید و عدم درمان مناسب، ممکن است عوارضی مانند کرنیکتروس (آسیب مغزی ناشی از بیلی‌روبین بالا) رخ دهد.
پیشگیری از زردی نوزاد
پیشگیری از زردی نوزاد شامل موارد زیر است:
- تغذیه مناسب مادر در دوران بارداری: تغذیه سالم و متنوع در دوران بارداری می‌تواند به سلامت نوزاد و پیشگیری از زردی کمک کند.
- شیردهی مکرر نوزاد پس از تولد: شیردهی مکرر و به موقع نوزاد می‌تواند به دفع بیلی‌روبین و کاهش احتمال زردی کمک کند.
سوالات متداول
- آیا زردی نوزاد خطرناک است؟ در بیشتر موارد، زردی نوزاد بی‌خطر است و طی چند روز برطرف می‌شود. اما در موارد شدید و عدم درمان مناسب، ممکن است عوارضی مانند کرنیکتروس رخ دهد.
- آیا زردی نوزاد در خانه قابل درمان است؟ در برخی موارد خفیف، زردی نوزاد با استفاده از دستگاه فتوتراپی خانگی قابل درمان است. اما در موارد شدیدتر، درمان در بیمارستان ضروری است.
- هزینه درمان زردی نوزاد چقدر است؟ هزینه درمان زردی نوزاد به عوامل مختلفی مانند شدت زردی، مدت زمان بستری در بیمارستان و نوع دستگاه فتوتراپی مورد استفاده بستگی دارد.
- چگونه می‌توان از زردی نوزاد پیشگیری کرد؟ تغذیه مناسب مادر در دوران بارداری و شیردهی مکرر نوزاد پس از تولد می‌تواند به پیشگیری از زردی کمک کند.
زردی نوزاد یک عارضه شایع در نوزادان است که در بیشتر موارد بی‌خطر است. با این وجود، تشخیص و درمان به موقع آن از اهمیت زیادی برخوردار است. در صورت مشاهده هرگونه علامت زردی در نوزاد خود، حتما به پزشک مراجعه کنید.